Το παρελθόν ήρθε και ζωντάνεψε το χωριό μας

        Ένα ταξίδι στο χρόνο ήταν αρκετό για να δει το χωριό μας τη παλιά του ζωντάνια, να βρουν οι κάτοικοι τη δυναμική και τη συλλογικότητα τους και να κάνουν μέσα σε λίγες μέρες ένα μικρό θαύμα. Το Λαογραφικό Μουσείο, το στολίδι του χωριού μας, χάρη στον Γιάννη Κολλιάρο, ήταν η βάση, το 7ο Φεστιβάλ Μούσα Ελληνική και η πρόταση των διοργανωτών να φιλοξενήσουμε εκδηλώσεις στο χωριό μας, ήταν η αφορμή για ένα ταξίδι που ξεκίνησε από τον προηγούμενο Σεπτέμβρη και κορυφώθηκε και ολοκληρώθηκε το τριήμερο 7,8 και 9 Ιουλίου 2023.

        Η ιδέα ήταν να βγουν εκθέματα του Μουσείου που αφορούσαν παλιά επαγγέλματα και να στηθούν στους δρόμους του χωριού, όπου σε διάφορα σημεία θα έπαιζαν μουσική οι συμμετέχοντες στο Φεστιβάλ Μούσα Ελληνική. Η προετοιμασία ξεκίνησε από τον προηγούμενο Νοέμβρη. Από την οργανωτική επιτροπή του Φεστιβάλ ο Αλέξανδρος Καλογεράς, η Ελευθερία Λυκοπάντη, η Βίκυ Αργυρούδη ήρθαν επανειλημμένα στο χωριό μας, περιδιάβηκαν στις γειτονιές και στα σοκάκια του και τελικά καταλήξαμε να αξιοποιήσουμε τον χώρο του Γυμνασίου Λυκείου τον κεντρικό δρόμο μέχρι την πλατεία Πατριαρχών και τον δρόμο μέχρι την παλιά πλατεία. Αμέσως μετά ένα παραμύθι του Γιάννη Κολιάρου, «Οι τρεις ηγιοί του βασιλιά», αποτέλεσε έμπνευση για μουσικούς και σκηνοθέτες. Ο Τηλέμαχος Κρεβάικας το διασκεύασε και το σκηνοθέτησε μαζί με τη θεατρολόγο μας, υπεύθυνη του εργαστηρίου θεατρικής αγωγής της Προόδου, Ειρήνη Σταμούλη. Οι «ηθοποιοί» ήταν μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού και του Γυμνασίου που παρά τον φόρτο των μαθημάτων και των υπόλοιπων υποχρεώσεων τους βρήκαν χρόνο και ασχολήθηκαν. Η Άννα Δανιηλίδη έγραψε μουσική γι’ αυτό το παραμύθι και τη μουσική διεύθυνση είχε Ευγενία Βορριά με τους μουσικούς του Φεστιβάλ και τα παιδιά της Φιλαρμονικής του Δήμου Χίου.

    Στο πρωτόγνωρο για το χωριό μας εγχείρημα δόθηκε ο τίτλος «Καλλιτεχνικό Πάρκο Καλλιμασιάς», με συντονίστρια την πρόεδρο της ΠΡΟΟΔΟΥ Αγγελική Κωνσταντίνου. Ακολούθησαν συζητήσεις με τα καταστήματα τα χωριού, με τους συλλόγους και μετά η ομπρέλα άνοιξε σε όλους τους χωριανούς και τους εθελοντές που θα μπορούσαν να πάρουν μέρος. Ίσως ήταν η χρονική περίοδος, ίσως η πρόσκληση και η πρόκληση, ίσως όλα μαζί, το ζήτημα ήταν ότι χάρη στο Καλλιτεχνικό Πάρκο κινητοποιήθηκαν και συνεργάστηκαν όλες οι ηλικίες, όλοι οι χωριανοί, από τους μαθητές και τους φοιτητές μας μέχρι τις γιαγιάδες και τους παππούδες μας.

        Από τη Δευτέρα πριν το φεστιβάλ κορυφώθηκαν οι προετοιμασίες με το καθάρισμα και το βάψιμο της 17ης Νοεμβρίου. Τις επόμενες μέρες συνεχίσαμε με καθάρισμα στον κήπο του δημοτικού, στο Γυμνάσιο και γενικά σε όλους τους χώρους που ήταν προγραμματισμένες να πραγματοποιηθούν οι εκδηλώσεις μας. Παράλληλα τα επαγγέλματα «στήνονταν» και σε μια από τις συγκεντρώσεις μας ορίσαμε ποιος θα αναλάβει να κάνει τι, ενώ επιμερίστηκαν κι άλλοι σημαντικοί ρόλοι όπως αυτοί των παρκαδόρων, των οποίων η βοήθεια και τις τρεις μέρες του Φεστιβάλ ήταν σημαντική και ουσιώδης. Σημαντική η βοήθεια από την Ειρήνη Πουλερέ, Αθηνά Πυκνή, Αθηνά Θλιβίτη, Μαρία Στέκα και Ειρήνη Μηνιώτη, στην καταγραφή των εκθεμάτων που βγήκαν από το Μουσείο και στην επιστροφή τους.

Τα επαγγέλματα

    Με πολύ όρεξη και κέφι ο Κώστας Καλαμωτούσης έγινε καλαϊτζής, η Αθηνά Θλιβίτη, η Αθηνά Πυκνή, η Κατερίνα Σφήκα και η κυρία Χριστίνα Πυκνή, έγιναν οι Καλλιμασιωτίνες που μας υποδέχονταν στο σπίτι τους, η Αφροδίτη Μανέ καθάριζε μαστίχι ενώ τη σκυτάλη πήρε στη συνέχεια η Βαλάντω Μπόλια και η μικρή Αλεξάνδρα. Στο πλέξιμο ήταν η Εύη Μπύρτα και η Μαρία Μπόλια. Ο καλύτερος κουρέας ήταν ο Στάθης Ζηλανάκης μαζί με τον Παναγιώτη Στρογγυλό. Τσαγκάρης ο Σάκης Βασιλόπουλος, ψαράς ο Μάρκος Ζαννίκος, χασάπης ο Κώστας Συράκης, που την τελευταία ημέρα αντικατέστησε ο Μιχάλης (Mike) Μάντικας . Η καπελού είχε πέραση, το μαγαζί της λειτούργησαν η Γιοβάννα Μπογή, η Ιφιγένεια Κρουσουλούδη και η Δήμητρα Πυκνή. Κουλουράς ο Βίκτωρας Γαρρής, παστελάς ο Δήμος Παυλίδης και γκαρσονάκι ο Άγης Λεμονίδης. Την πλύστρα έκανε με χάρη η Διαμάντω Παντελούκα και η κόρη της Βάσω Ζαννίκου. Ο Κυριάκος Μπαλής ξεμάτιασε τους μισούς κι έστειλε προξενιά στους άλλους μισούς. Ο ντελάλης, Παντελής Μονογιούδης, ανακοίνωνε στους επισκέπτες τα νέα της ημέρας και το πρόγραμμα των εκδηλώσεων: «Έχετε είδηση παροίκοι». Ο Παντελής Ζηλανάκης με τη λατέρνα του κι ένα γαρύφαλλο στο αυτί μας έκανε να αναζητήσουμε κάπου παρακάτω την Τζένη Καρέζη από το «λατέρνα φτώχεια και φιλότιμο», ενώ αν κάποιος συγκέντρωσε τα περισσότερα κλικ, αυτός δεν ήταν άλλος από τον Γιώργο Γιαννούμη ως λουστράκο. Μια καντάδα στήθηκε στο μπαλκόνι του Ευαγγελινού, με τους κανταδόρους Θοδωρή Μπογιατζή και Μαρία Καρνουπάκη να δίνουν τα ρέστα τους προσπαθώντας να πλανέψουν την Ελένη Χαλκίτη. Φωτογράφος η Φωτεινή Λεοντσίνη και μοντέλο η Ευαγγελία Τρύφωνα. Την τελευταία μέρα του φεστιβάλ μας ήρθε μοντέλο εξ Αθηνών η Νίκη Κρουσουλούδη και η Ευαγγελία Τρύφωνα έκανε τον φωτογράφο. Στη βεγγέρα έξω από το σπίτι τους, ο Γιάννης και η Αφροδίτη Μπόλια καθάριζαν μαστίχια και το καταχάρηκαν, ενώ λίγο πιο πάνω στο καπηλειό ο Γιάννης Στεφανίδης και ο Γιάννης Κοκολάκης δεν προλάβαιναν την πελατεία τους Γιάννη Μουλάκη, Γιώργο Κρουσουλούδη, Μανώλη Ζυμάρα, αλλά και τους πολυπληθείς επισκέπτες.

Τα παιχνίδια

    Παράλληλα ετοιμάστηκαν παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους. Το «ομιλείτε χιώτικα» κέρδισε τις εντυπώσεις με τους επισκέπτες να σταματούν και να διασκεδάζουν δοκιμάζοντας τις γνώσεις τους την τοπική διάλεκτο. Η Μαριάνθη Αβδελιώδη, η Πλουμή Ευαγγελινού και η Βιργινία Ευαγγελινού ανέλαβαν αυτό το πόστο και έπαιξαν με την ψυχή τους. Στην πλατεία τα παιδιά έπαιζαν παραδοσιακά παιχνίδια, όπως τα είχαν επιλέξει η Δέσποινα Πυκνή, η Ελπίδα Δαλάτση και η Ελένη Φρατζέσκου.

Τα κεράσματα

        Το εργαστήριο μαγειρικής της ΠΡΟΟΔΟΥ, ή καλύτερα ο Στέλιος Κάρλος και τα κορίτσια του, έφτιαξαν εκατοντάδες κεράσματα για τους επισκέπτες του φεστιβάλ. Την πρώτη μέρα είχαμε τα φοινίκια τα οποία είχαν φτιάξει και οι νοικοκυρές του χωριού, Νίτσα Ευαγγελινού, Πλουμή και Αθηνά Θλιβίτη, Ασπασία Κωνσταντίνου, Ευρύκλεια Πελαντή, Ρούλα Συράκη, Μαρία Κουμελά κ.α. Τη δεύτερη μέρα με βάση τα φοινίκια φτιάχτηκαν τσιζκέικ με μαρμελάδα χιώτικη και την τρίτη μέρα η τιριτόμπα γλύκανε τους ουρανίσκους όλων και τους ταξίδεψε στα περασμένα. Οι κυρίες του εργαστηρίου ήταν οι εξής: Μαίρη Κουζίμπα, Λεμονιά Κοκκώδη, Νίκη Κωνσταντίνου, Ελένη Βρουλή, Αμαλία Παπαβασιλείου, Ανδρονίκη Σωτηράκη.

Τα QR code

        Σε 12 σημεία του χωριού φτιάχτηκαν και τοποθετήθηκαν σήματα QR code, για να ενημερώνονται οι επισκέπτες μέσω των κινητών τους για ιστορικά στοιχεία για προσωπικότητες του χωριού, μνημεία κ.λ.π. Τα σήματα αυτά, των οποίων τα κείμενα και τον κώδικα επιμελήθηκε ο Κώστας Βούκουνας, πληρώθηκαν από την ΠΡΟΟΔΟ και τοποθετήθηκαν από τη Μαρία Σταμούλη στα συγκεκριμένα σημεία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι θα τα βρείτε: Στο δημοτικό σχολείο, στο γυμνάσιο, στην πλατεία πατριαρχών, στην πινακίδα της ελιάς Λιβεράνι, στο σπίτι του Σταγκούλη, στο σπίτι του Γανιάρη, στο μνημείο του Περρίκου, στο Μοναστήρι, κ.ο.κ

Οι καλλιτέχνες

    Ξεχωριστή νότα έδινε στον αυλόγυρο της Αγίας Κυριακής η έκθεση Χίων Καλλιτεχνών, μια έκθεση με έργα εμπνευσμένα από το χωριό μας.

Οι παραδοσιακές φορεσιές

    Τις παραδοσιακές φορεσιές τις Καλλιμασιάς ανέλαβαν να παρουσιάσουν στους επισκέπτες οι αδερφές Ειρήνη και Μαρία Ψαλτάκη και το ζευγάρι Νίκη και Νίκος Αυδής. Το πολύπλοκο δέσιμο του κεφαλομάντηλου της Καλλιμασιωτίνας ανέλαβε η Ευαγγελία Σωτηράκη.

Οι εθελοντές

        Το μαγικό με αυτή τη διοργάνωση είναι ότι καταφέραμε να δουλέψουμε όλοι μαζί, από τον πιο μικρό, τα παιδιά του δημοτικού, μέχρι τον πιο μεγάλο, τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους. Δεκάδες ήταν τα πράσινα μπλουζάκια της ΠΡΟΟΔΟΥ που δεν είχαν σταματημό, από άκρη σε άκρη σε όλο το φεστιβάλ, από τους παρκαδόρους Γιάννη Μυλωνά, Μιχάλη Χαζάκη, Δημήτρη Μπογιατζή, Σταμάτη Μπογή, Άρη Πυκνή, Θοδωρή Μπογιατζή, Μιχάλη Κοκολάκη, Νίκο Ανδρεάδη. Στις μεταφορές καθισμάτων – τραπεζιών ο Μιχάλης Κοντούδης, Στεφανος Γαρρής, Μιχάλης Κωνσταντίνου. Στις πληροφορίες και στα κεράσματα ήταν η Νίκη Λεοντσίνη, η Κλία Μπογιατζή, η Άνθη Αυγουστή, η Μαρία Κουμελά, η Σταυρούλα Αλατσατιανού, ο Κοσμάς Μανές, η Φιλιώ Αργυρούδη και η Κλαίρη Κάβουρα.

ΜΑ+ΜΑ με μαστίχα και μανταρίνι

    Ένα διαφορετικό βιωματικό εργαστήριο επιμελήθηκε για του επισκέπτες του Σαββάτου ο Φαρμακοποιός Δημήτρης Κοκκινάκης. Στη βιβλιοθήκη της ΠΡΟΟΔΟΥ έστησε το εργαστήρι του και μύησε τον κόσμο στα μυστικά των αιθέριων ελαίων και στις ιδιότητες της μαστίχας και του μανταρινιού. Μάλιστα όσοι συμμετείχαν στο εργαστήρι έφυγαν χορτάτοι αρώματα και με μια ενυδατική κρέμα που φτιάχτηκε εκείνη την ώρα με μαστίχα και μανταρίνι.

Τα χορευτικά.

        Και τις τρεις μέρες των εκδηλώσεων φιλοξενήσαμε τα χορευτικά τμήματα συλλόγων από όλη τη Χίο. Χόρεψαν στην πλατεία μας ο Λέων Αλλάτιος, ο Γεώργιος Βούρος, η Βοκαριά, ο Άγιος Μηνάς, ο ΜΕΟΘ και βέβαια τα παιδικά και εφηβικά χορευτικά της ΠΡΟΟΔΟΥ.

Οι εκδηλώσεις 

       Κάθε μέρα κατέληγε σε μία μεγάλη εκδήλωση.

     Την Παρασκευή, παρουσιάστηκε η Θεατρική παράσταση για παιδιά βασισμένη σε παραμύθι του Γιάννη Κολλιάρου στη ντοπιολαλιά «ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΗΓΙΟΙ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ».  Θεατρική προσαρμογή και σκηνοθεσία: Τηλέμαχος Κρεβάικας, Προετοιμασία – Θεατρικό Εργαστήριο: Ειρήνη Σταμούλη, Αγγελική Κωνσταντίνου, Μουσική: Άννα Δανιηλίδη, Μουσική διεύθυνση: Ευγενία Βορριά. Τους ρόλους έπαιξαν παιδιά από το Θεατρικό Εργαστήρι Καλλιμασιάς: Κωνσταντίνα Γαρρή, Σεμίνα Γερασίμου, Μαρκέλλα Γιαννούμη, Ασπασία Κοκολάκη, Ελίνα Κοντούδη, Μαρία Κοντούδη, Άννα-Μαρία Μπογή, Κυριακή Μπογιατζή, Νίκος Νεαμονίτης, Χρυσάνθη Πιτσόλη. Ζωντανή μουσική με τους μικρούς μουσικούς της Φιλαρμονικής του Δήμου Χίου. Στο τέλος της εκδήλωσης η Ελευθερία Λυκοπάντη από τη ΜΟΥΣΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ  βράβευσε τους Γιάννη Κολλιάρο και Δημήτρη Μελαχροινούδη για την προσφορά τους στο χωριό και στον πολιτισμό.

    Την ίδια μέρα είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε στον χώρο του Γυμνασίου τη συναυλία με το συγκρότημα Φaretra Crystalina, που μας ταξίδεψε με τραγούδια αγαπημένα ελληνικά και ξένα.

    Το Σάββατο, το Εργαστήρι Βυζαντινής Μουσικής του Φεστιβάλ, παρουσίασε ύμνους παλαιούς και σύγχρονους, τους οποίους επεξεργάστηκε και μελέτησε κατά τη διάρκεια των συναντήσεων 2-7 Ιουλίου:

> Αποσπάσματα από τη νέα ακολουθία για τον νεοανακηρυχθέντα Άγιο Ιερεμία Α΄ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (1522-1546) σε μελοποίηση Μιχάλη Στρουμπάκη.

>Νέα μουσική Αγιορείτου Μοναχού.

Χορός Ψαλτών αποτελούμενος από τους συμμετέχοντες στο Εργαστήρι. Δημήτριος Νεραντζής καλοφωνάρης, Μιχάλης Στρουμπάκης χοράρχης. 

        Την Κυριακή, στην αίθουσα της ΠΡΟΟΔΟΥ πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση «Στις γειτονιές και στα πουντιά», από την Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Χίου (ΟΠΙΧΙ), που αποτελείται από εθελοντές που καταγράφουν προφορικές μαρτυρίες ζωής των κατοίκων του νησιού. Στην εκδήλωση αυτή παρουσιάστηκαν  αποσπάσματα από συνεντεύξεις κατοίκων της Καλλιμασιάς, κυρίως, αλλά και των Νενήτων, που αναφέρονται στα βιώματα τους από τα σχολικά χρόνια μέχρι τα νεανικά, την εργασία και την καθημερινή ζωή, στιγμές σημαντικές για τον τόπο και εικόνες που ίσως έχουν χαθεί.

        Ιδιαίτερα ευχαριστώ στη Φιλομήλα Μπόλια και στον Κώστα Σταμούλη που γέμισε με τις φωτογραφίες του τους τοίχους του χωριού και κάθε βράδυ σκιτσογραφούσε το πλάνο της επόμενη μέρας που διανέμαμε στους επισκέπτες. Στους ακούραστους, όλο το ΔΣ της ΠΡΟΟΔΟΥ, η Μάρω Πελαντή, ο Γιάννης Γριμπαμπής, ο Γιάννης Κουμελάς, η Ελένη Χαλκίτη, η Μαρία Σταμούλη, η Δέσποινα Πυκνή η Γιασεμή Κατσαφαρου, ο Μάρκος Λεοντσίνης. Πολλά ευχαριστώ στο ΔΣ του Ομήρου για τα κουβαλήματα, τις καρέκλες και τα τραπέζια που μας παραχώρησε, σε όλα τα σχολεία (Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο) και τις διευθύνσεις τους που μας άνοιξαν τις πόρτες τους στην κυριολεξία, στον Γιώργο Ανδρεάδη από την Αμερική που στήριξε από την αρχή αυτό το εγχείρημα και μας χρηματοδότησε, στους επιτρόπους του Μοναστηριού για την προετοιμασία της εκδήλωσης του Σαββάτου, στο Δήμο Χίου για την παραχώρηση της λατέρνας, στον πρόεδρο του Λιμενικού Ταμείου Κυριακή Ζωάννο γιατί βοήθησε όπου του ζητήσαμε, στους χορηγούς μας, την ΕΜΧ και την Mediterra, την ποτοποιία Τέττερη, την ποτοποιία Ψυχή, τα γλυκά Κοράκη, τα παστέλια Πρωάκη, την εταιρία Αθηνάδη, τους Χυμούς Χίου και το Ραβαϊσι για τη δωρεά στο ταμείο της ΠΡΟΟΔΟΥ, καθώς και για την προσφορά σε νερά και για ότι άλλο χρειάστηκε το παραδοσιακό καφενείο.

    Τέλος, μία συγνώμη, εάν ξεχάσαμε να αναφέρουμε κάποιον από τους δεκάδες εθελοντές και υποστηριχτές μας.

    Εν κατακλείδι, αποδείξαμε πως μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, πως όταν υπάρχει θέληση όλα γίνονται και πως υπάρχει ακόμη ελπίδα για το χωριό μας, φτάνει να σταματήσουμε να λέμε και να αρχίσουμε να κάνουμε.

Δείτε περσότερες φωτογραφίες